Gids voor temperatuur en luchtvochtigheid voor kamerplanten

Of je nu net begint met het houden en kweken van planten binnenshuis of al een groene binnenjungle hebt, er zijn een paar dingen die je moet weten over temperatuur en luchtvochtigheid. Beide zijn belangrijk voor de gezondheid en groei van je kamerplant. Ze worden vaak over het hoofd gezien, waardoor je planten het moeilijk kunnen krijgen.

Ontdek hoe je de temperatuur en luchtvochtigheid in je huis op het perfecte niveau kunt houden om de perfecte groeiomgeving voor je schattige kamerplanten te creëren.

De ideale temperatuur voor kamerplanten

Het is belangrijk om te onthouden dat elke plant zijn eigen voorkeurstemperatuur heeft, vaak gebaseerd op zijn natuurlijke habitat. Fotosynthese vindt alleen optimaal plaats bij de juiste temperatuur. Wanneer de temperatuur te hoog of te laag is, vertraagt dit vitale proces en daarmee ook de algehele gezondheid van de plant.

Daarom is het heel belangrijk om de juiste temperatuur te vinden. Maar welke temperatuur is waarvoor nodig? De gemiddelde temperatuur in huis varieert van 18-28°C, wat meestal geschikt is voor de meeste kamerplanten. Het wordt lastiger als de kamer kouder wordt of juist heet in de zomer.

Expert tip! Als je niet zeker weet welke temperatuur jouw kamerplant nodig heeft of verdraagt, kun je dit altijd opzoeken in verzorgingsgidsen of gewoon nadenken over welke temperaturen de plant in zijn natuurlijke omgeving krijgt.

Het belangrijkste is om ervoor te zorgen dat de temperatuur in je ruimte niet te veel schommelt. Zorg er dus voor dat het temperatuurverschil tussen dag en nacht zo klein mogelijk is. Als het verschil tussen dag en nacht te groot is of de nachten te koud, duurt het te lang voordat de plant zich herstelt. Ook is de kans groter dat er meeldauw ontstaat.

Tekenen van temperatuurstress

Stress door een te hoge temperatuur komt vooral voor bij planten die direct in de felle zon staan, zoals in een raam op het zuiden of in de buurt van verwarmingsroosters of radiatoren. Als je warmtestress vermoedt, let dan op tekenen zoals deze:

1. De bladeren worden bruin, vertonen droge plekken of zien er droog en verbrand uit
2. De plant begint te verwelken door overmatige verdamping
3. Planten groeien langzamer en hun bladeren kunnen kleiner zijn
4. Bladeren beginnen te krullen of vallen zelfs af

Planten die in de winter in koude kamers staan of tegen koude ramen aanzitten, zijn extra kwetsbaar voor koudestress. Meestal zie je deze symptomen:

1. Bladeren en planten beginnen te verwelken door koude
2. Bladeren en stengels worden bruin, zwart
3. De gebruinde of zwartgeblakerde delen van de plant worden zacht of zelfs papperig
4. De plantengroei vertraagt of gaat in een rustperiode

Hoe houd je de temperatuur goed voor je kamerplanten?

Als je problemen hebt met de juiste temperatuur voor je kamerplanten, zijn hier een paar tips die je kunnen helpen:

1. Gebruik een (mini)kas. Een kas is een optie om de temperatuur rond je plant(en) te handhaven.
2. Pas op voor tocht. In de winter moet je oppassen voor tocht, briesjes en windvlagen. Om te voorkomen dat je planten het slachtoffer worden van plotselinge temperatuurschommelingen, moet je ze uit de buurt zetten van ventilatieroosters, ramen, deuren of andere plekken waar lucht van buiten naar binnen kan komen.
3. Pas op voor oververhitting. Het is normaal om je planten tegen de kou te willen beschermen door de thermostaat hoger te zetten, maar te veel warmte kan net zo'n grote bedreiging voor ze zijn.
4. Groepeer je planten. Als je je planten in groepen bij elkaar zet, worden de lucht en het vocht tussen elk van hen vastgehouden. Zo houden ze elkaar ook een beetje warmer.

De ideale luchtvochtigheid voor kamerplanten

Een van de grootste problemen bij het binnenshuis houden van planten is het weken of zelfs maanden doorbrengen in een ruimte met centrale verwarming of een andere kunstmatige verwarmingsmethode. Het goede nieuws is dat we vochtproblemen kunnen voorkomen en behandelen door de behoeften van de planten te kennen en de luchtvochtigheid in onze kamer te verbeteren.

De meting van luchtvochtigheid is de zogenaamde relatieve luchtvochtigheid, waarbij waterdamp wordt gemeten in verhouding tot het aantal waterdeeltjes dat zich in een bepaalde hoeveelheid lucht bevindt.

Wat is de beste luchtvochtigheid voor planten? Een ideale luchtvochtigheid voor de meeste volwassen planten is 60% tot 70%. Sommige tropische planten zijn gewend aan een luchtvochtigheid tot 90%. Veel vetplanten, zoals cactussen, hebben maar 10% luchtvochtigheid nodig. Als algemene regel geldt dat planten met dikkere bladeren een lagere luchtvochtigheid kunnen verdragen. Verschillende vochtigheidsniveaus voor kamerplanten:

• Lage luchtvochtigheid (10-40%): Dit bereik is geschikt voor planten die goed gedijen in droge omstandigheden. De lucht wordt meestal zo droog als er verwarming wordt gebruikt. Cactussen en vetplanten zullen het goed doen, maar de meeste planten zullen bladproblemen krijgen.
• Gematigde luchtvochtigheid (40-60%): De meeste gewone kamerplanten gedijen goed in dit bereik. De meeste huizen hebben deze luchtvochtigheid in de zomer. Sommige planten hebben nog wat hulp nodig, dan kun je ze vernevelen of een waterbakje in de buurt zetten.
• Hoge luchtvochtigheid (60-80%): Dit is ideaal voor bijna alle tropische kamerplanten. Het is echter moeilijk om deze luchtvochtigheid binnenshuis te handhaven. Je kunt dit niveau handhaven met een afgesloten terrarium of een kleine kas.
• Zeer hoge luchtvochtigheid (80-90%): Weinig kamerplanten hebben zo'n hoge luchtvochtigheid nodig, maar het kan geschikt zijn voor enkele zeer specifieke tropische planten zoals bepaalde orchideeën en vleesetende planten. Voor mensen is het echter helemaal niet gezond! Alleen kassen of gesloten terrariumskunnen deze luchtvochtigheid bereiken.

Tekenen van luchtvochtigheidsstress

Stress door een te lage luchtvochtigheid komt vooral voor tijdens verwarmingsperiodes (in de buurt van radiatoren en ventilatieopeningen), droge klimaten of ruimtes met airconditioning. Je kunt op tekenen als deze letten:

1. De randen of uiteinden van de bladeren worden bruin
2. Bladranden worden geel
3. Bladeren drogen uit en verschrompelen/krullen omhoog

Stress door een te hoge luchtvochtigheid komt vaak voor in kassen, terraria, badkamers, keukens of tropische klimaten. Je kunt letten op tekenen als:

1. Schimmel op de bladeren
2. Schimmel/meeldauw op de potgrond
3. Bladeren en stengels beginnen tekenen van rot te vertonen

Hoe zorg je voor een goede luchtvochtigheid voor je kamerplanten?

Als je moeite hebt om de juiste luchtvochtigheid voor je kamerplanten te bereiken, hebben we een aantal tips voor je op een rijtje gezet:

1. Sproeien. Vernevel gewoon lauw water op de bladeren met een spuitfles. Denk eraan dat je vaak moet vernevelen, want dit effect is tijdelijk.
2. Groepeer je planten. Als je planten in groepen bij elkaar zet, worden de lucht en het vocht tussen elk van hen vastgehouden. Ze kunnen ook elkaars vocht uit de grond gebruiken. Als je dit doet, moet je wat (groei-)ruimte tussen de planten laten.
3. Bak met kiezels of hydrokorrels. De bak bestaat uit kleine kiezels of hydrokorrels die bedekt zijn met water. Het water moet net onder de bovenkant van de kiezels staan, zodat de plant geen water opzuigt en goed belucht blijft.
4. Luchtbevochtiger. Een luchtbevochtiger is een apparaat dat vochtigheid toevoegt aan de lucht door verdamping. Het is waarschijnlijk de makkelijkste manier om de luchtvochtigheid in je kamer te verhogen.
5. Hang je kleren te drogen. Je kunt je kleren ook gewoon in huis te drogen hangen (in de buurt van je planten) nadat je ze gewassen hebt. Dit verhoogt de luchtvochtigheid omdat het water uit de kleren verdampt.
6. Gebruik een (mini)kas. Een kas is een andere optie om een hogere luchtvochtigheid voor je planten te handhaven. Als je tropische planten hebt, kan een lage luchtvochtigheid dodelijk zijn voor je planten.

Hoe meet je de temperatuur en luchtvochtigheid in huis?

We kunnen temperaturen meten met een thermometer en we kunnen vochtigheid meten met een hygrometer, die de hoeveelheid vocht in de lucht in onze kamer meet. Veel thermometers worden al geleverd met een hygrometer, of omgekeerd. Daarom is het zinvol om een apparaat aan te schaffen dat beide meet. Als het nodig is, kun je het van de ene plek naar de andere verplaatsen.