Wat is dopluis?

Een dopluis is een luis die voorzien is van een schild. Het schild is met het lichaam vergroeid en zit dus vast aan het beestje, in tegenstelling tot de schildluis waar het schild los zit van het insect. Dopluizen zijn een veel voorkomende plaag en bevinden zich op de bladeren, stelen en stam van een plant. Kleine dopluisjes zijn vaak lichtbruin of groen/geel. Grotere exemplaren zijn te herkennen als bruin dopje die zich op de plant bevindt. Vaak zijn ze geclusterd rond de nerven van de plant. Er zijn trouwens verschillende soorten dopluizen, zoals de platte, halve en gewonde dopluis. Over het algemeen zijn ze zo'n 4 millimeter groot en zijn ze bruin of grijs van kleur.

Er worden alleen vrouwelijke dopluizen geproduceerd. Er is dan ook geen gemeenschap nodig om voort te planten! Als de vrouwelijke dopluis volwassen is produceert ze eieren die in haar lichaam uitkomen, waardoor er hele kleine rupsjes, of kruipers, geboren worden. Deze rupsjes leven de eerste paar dagen onder de harde dop van hun moeder, maar verhuizen daarna om delen van de plant te koloniseren. De stengel is de meest favoriete plaats van de dopluisjes, maar ze kunnen ook op de bladeren voorkomen. Deze eerste 'kruipperiode' is het meest beweegbare stadium van het insect. In dit stadium kunnen ze de plant en andere planten het meest besmetten omdat ze zich makkelijk kunnen verspreiden.

Als de kleine rupsjes eenmaal een lekker plekje gevonden hebben zullen ze zich settelen en beginnen met zich te voeden door hun rietjes-achtige mond. Ze steken hun snuit in de floëemvaten van de plant om suikerrijke vloeistoffen tot zich te nemen. Terwijl ze dit doen, scheiden ze het overtollige water en teveel aan suikers weer uit. Dit laat een plakkerige, glanzende substantie achter op de plant: honingdauw.

Binnen een week of twee na het rupsen-stadium zullen ze vervellen tot een tweede stadium. Hier zijn ze nog steeds heel klein, ongeveer 1 millimeter. De dopluis kan in dit stadium nog wel bewegen, maar doet dit meestal niet. Deze tweede fase kan wel tot 8 weken duren voordat ze weer vervellen naar de volwassen vorm. De volwassen dopluis groeit aanzienlijk naarmate de vrouwtjes eieren produceren en die binnen haar 'dop' rijpt. Zodra ze zich beginnen voort te planten zullen er elke dag een paar kruipers geboren worden. Ze houdt dit ongeveer 3 a 4 weken vol voordat ze sterft.

Hoe herken ik dopluis?

Er zijn duizenden soorten luizen ter wereld. De dopluis behoort tot de Coccidea familie die weer tot de schildluizen behoren. Een dopluis is een klein insect met een harde ‘dop’. Hiermee beschermen ze zichzelf tegen natuurlijke vijanden en insecticiden. Je kunt dopluis goed met het blote oog herkennen. Heeft je plant last van dopluis, dan zie je veel bruine of gelige 'dopjes' aan de aanhechting van het blad en de stengel. Je kunt de dopjes heel makkelijk van het blad afvegen. Het dopje van de dopluis maakt dit insect moeilijk te bestrijden.

De dopluis heeft een zachte, wasachtige buiten laag die niet kan worden gescheiden van het insect. Het dopje zit dus echt vast aan hun lichaam, in tegenstelling tot de schildluis waar het schild los van het insectenlichaam zit. Een ander teken van dopluis is de honingdauw of roetdauwschimmel. Deze plakkerige substantie en schimmel kunnen aanwezig zijn op en onder de bladeren van aangetaste takken.

Hoe beschadigd dopluis mijn planten?

Dopluizen voeden zichzelf met de sappen uit jouw plant. Ze prikken met hun snuit, die lijkt op een rietje, in het plantenweefsel en koppelen zich aan het adergestel. Daar zuigen ze voedingsstoffen uit de plant waardoor je plant verzwakt en er minder mooi uit gaat zien. Het overschot aan suikers uit de voedingsstoffen scheiden de dopluizen uit en wordt honingdauw genoemd. Deze nectar-achtige substantie wordt ook achtergelaten door onder andere bladluizen, schildluizen, wolluizen en witte vliegen. De honingdauw vormt de perfecte basis voor schimmelvorming en is te herkennen aan een zwarte, roetachtige laag op de bladeren. Dit is roetdauwschimmel!

Naast dat dopluizen met hun snuit gaatjes prikken in de plant kan ook de aanwezigheid van roetdauwschimmel en/of honingdauw de groei van de plant belemmeren. Het plakkerige laagje kan de plant zodanig bedekken dat deze verstikt wordt. Als de bladeren bedekt zijn met honingdauw en roetdauwschimmel krijgt de plant simpelweg niet genoeg licht.

Zie je al honingdauw of roetdauwschimmel op je plant? Negeer deze tekenen dan niet! Het kan namelijk dat de groei wordt gestagneerd en dat de bladeren van je plant uiteindelijk kunnen afsterven. Daarnaast kan de zoete honingdauw ook andere insecten aantrekken wat kan zorgen voor nog meer plantschade en virussen!

Hoe kan ik dopluis voorkomen?

Voorkomen is beter dan genezen, maar helaas kunnen we niet 100% voorkomen dat jouw plant geen dopluis krijgt. Wel kun je een paar voorzorgsmaatregelen treffen om de kans op deze luizen te verkleinen. Dopluis reist met de wind mee en kan ook op je kleding of bijvoorbeeld je huisdier zitten. Dat maakt ons, onbewust, de grootste verspreider van het ongedierte! Ook moet je ervoor zorgen dat je nieuwe planten, potten of plantengereedschap eerst even goed inspecteert en schoonmaakt voordat je ermee aan de slag gaat bij je plantjes. Helaas geldt, hoe voorzichtig je ook bent, er is nog steeds kans op dopluis.

Verzorging

Een goed verzorgde en gezonde plant is de beste bescherming tegen ziektes en plagen. Zorg er daarom voor dat jouw plant op de juiste standplaats staat, naar wens licht en water krijgt en geef eens in de zoveel tijd wat extra plantenvoeding. Om je plant tegen dopluis te beschermen moet je er ook voor zorgen dat je plant niet op de tocht staat. Dopluis waait met de wind mee of kiest jouw jas uit om lekker op mee te liften. Ze zien jouw groene kamerplant als perfecte landingsbaan. Mocht het dan toch nog gebeuren dat er een dopluis plaag ontstaat, is de plant goed verzorgd en sterk genoeg om de aanval te overleven. Stekjes en jonge plantjes hebben vaak nog niet genoeg kracht om een aanval op hun tere worteltjes te doorstaan. Mocht je vermoeden dat je een dopluis plaag hebt, hou het dan super goed in de gaten en grijp zo snel mogelijk in!

Hoe kan ik dopluis bestrijden?

Heb je toch dopluis aangetroffen bij je kamerplant? Dan is het belangrijk om zo snel mogelijk te gaan bestrijden! Gelukkig is er nog geen reden voor paniek. Je groene vriend zal niet meteen doodgaan door dopluis. Wel worden de bladeren aangetast en is de kans op ziekten en schimmels door de honingdauw groter. Bij stekjes en jonge plantjes kan het wel snel misgaan: zij zijn nog niet zo sterk! Gelijk behandelen is dus super belangrijk.

Als één van je planten eenmaal is besmet, is de kans groot dat de dopluis ook je andere planten zullen besmetten. Zet de besmette plant daarom apart van je andere planten, het liefst in een aparte ruimte. De vrouwtjes dopluizen hebben geen mannetjes nodig om zich voort te planten, waardoor binnen de kortste keren te maken kunt hebben met een hardnekkige plaag. Met de volgende tips hopen we dat je snel van de dopluis af bent zodat jouw plant lang en gelukkig verder kan leven!

PLNTSdoctor Kit

Last van dopluis in je planten? Dan is de PLNTSdoctor Kit het perfecte redmiddel! In de kit zit onder anderen neem olie. Dit is een natuurlijk wondermiddeltje middeltje om plagen en schimmels op je plant te verhelpen. Maak een mengsel met neem olie, water en afwasmiddel en giet het in een plantenspuit. Spray hiermee je plant en eventueel de potgrond in. Hou er rekening mee dat de dopluizen niet meteen weg zijn, het kan een paar dagen duren: blijf dus goed spuiten en checken!

Dopluis bestrijden met spiritus

Een eeuwenoud middeltje om onder andere dopluis te bestrijden is spiritus. Breng dit aan op een wattenstaafje en stip alle dopluizen een voor een aan. Je kunt ook een beetje spiritus mengen met water en de plant een lekkere sproeibeurt geven. Het is best een nauwkeurig klusje, je moet namelijk zorgen dat je echt elke dopluis te pakken hebt. Controleer naast de bladeren ook de onderkant en de stengels van de plant. Herhaal dit wekelijks en blijf tussendoor goed checken om er zeker van te zijn dat alle beestjes echt weg zijn.

Ecokuur Leaf Insectenspray

Deze insectenspray is een alternatief voor chemische bestrijdingsmiddelen. Het is veilig voor mens, dier en milieu en daarom perfect om op eenvoudige manier je aangetaste plant te bestrijden. Spray het product homogeen over de planten waar je de dopluis hebt gespot. Vergeet niet de onderkant van de bladeren mee te nemen, hier zitten de dopluizen ook vaak verstopt! Behandel vanaf het moment dat je de eerste insecten ziet en spray twee keer per week, met een week tussenstop.

Als je online op zoek gaat naar de beste manier om dopluis te bestrijden zal je enorm veel opties tegenkomen. Het is goed om te weten dat er niet een specifieke methode is die bij iedereen werkt. Voor sommige plantjes werkt de ene manier beter dan de andere. Een kwestie van proberen dus!

Hieronder vind je een aantal alternatieve hacks die je helpen dopluis te bestrijden.

Koffie

Dopluis is goed te bestrijden door de aangetaste bladeren met koude koffie te begieten. Voeg eventueel wat extra water toe aan de koude koffie, zodat je er meerdere planten mee kunt inspuiten. Koude koffie is een natuurlijke oplossing en is niet schadelijk voor de gezondheid van je plant. Je kunt de methode met koffie dus gerust meerdere keren herhalen, totdat de plant geen dopluis meer heeft.

Knoflook en uien

Aangezien knoflook en ui giftig is voor dopluizen werkt het super goed om de beestjes te bestrijden. Laat 1 liter water koken en voeg hier ongeveer vijf teentjes knoflook en 2 uien in ringen aan toe. Laat het geheel een paar minuten koken en dan afkoelen. Voeg daarna een flinke scheut biologisch afwasmiddel toe aan het mengsel en giet het in een plantenspuit. Omdat de bladeren van sommige planten kunnen reageren op het mengsel kan je het beste een paar bladeren besproeien als test. Als er na een dag of twee nog geen veranderingen in het blad te zien is kun je met een gerust hart de hele plant behandelen. Vergeet ook niet de onderkant van de bladeren en de bladstelen goed in te spuiten. Herhaal de bestrijding tot alle dopluizen weg zijn.